mostar na de maaltijd, 0 km

Vandaag zijn we dus met de trein naar Mostar geweest. Om kwart voor 6 ging de wekker en om half 7 stapten we in de tram en vervolgens om 7 uur in de trein.
We hebben geen enkele computerstoring gehad onderweg.....hier gaat alles nog met de hand. Als er van spoor gewisseld moet worden staat er gewoon een mannetje met een groen licht.
Het treinmateriaal is ontzettend verouderd en je voelt je onderdeel van een film over de vijftiger jaren. De reis van ongeveer 120 km duurt 2,5 uur. We hadden het bijna kunnen fietsen! Wel prachtige uitzichten hoor en lekker rustig.

In het begin moesten we wel wat wennen in Mostar. De resten van de oorlog zijn hier nog veel meer zichtbaar en toch gaat ook het gewone leven door. Je bent gewend stil te zijn of te worden bij oorlogsherinneringen (denk aan bezoek musea, concentratiekampen ed) maar hier loop je midden in die herinneringen en zijn de mensen volop bezig met hun dagelijks leven waaronder gezellig op terrasjes zitten en zo.

Wat maakte vandaag het meeste indruk: we kwamen langs een soort parkje dat er wat verlaten uitzag. Na wat op en neer praten besloten we er even in te lopen. Aan het einde zagen we een vrouw met een kinderwagen. Ze sprak engels en vertelde dat haar man boven was met hun zoontje en haar moeder en dat hij alles wist van dit park. Wij dus die kant uit. Boven aan kwamen we hen tegen en we vroegen de jongeman (30) of hij ons hier iets over wilde vertellen. Hij begon direct te vertellen dat hij als klein jongetje hier kwam. Als je 8 jaar werd dan ging je hier naar toe aangekleed als Partizaan (iemand die binnen een verzetsbeweging strijdt voor een bv een politiek of nationalistisch belang). Je werd dan gewezen op de talloze gedenkstenen die er liggen met namen van mannen die voor hun land (toen nog Joegoslavië) gesneuveld waren in WO II en moest je beloven dat je om recht te doen aan hun inzet en strijd je je best zou doen om een goed mens te worden. Jongetjes van alle achtergronden kwamen dan daar bij elkaar het maakte helemaal niks uit wie of wat je was. Dit had grote indruk op hem gemaakt. Je zwoer trouw aan de toen al weer 5 jaar eerder overleden president Tito. Tito was een communistische leider die na WOII aan de macht kwam. Hij volgde zijn eigen weg en gaf het communisme in Joegoslavië een eigen gezicht waarbij hij van partizanenleider in de oorlog uitgroeide tot een gerespecteerd staatsman. Hij voerde wel een dictatoriaal bewind, maar op dat moment leek dat de enige weg op onrust te onderdrukken en politieke tegenstanders de mond te snoeren. Na de dood van Tito kreeg het nationalisme de overhand en ontstonden de oorlogen van de laatste decennia.

De jongenman was zelf geboren en getogen Mostar inwoner. Na twee jaar oorlog werd hij als 17 jarige op een bus gezet en kwam in een opvangkamp terecht. Na een half jaar kreeg hij te horen dat hij verder mocht en kon toen een bus kiezen waaronder Nederland of Denemarken. Hij koos maar een bus en kwam zo in Denemarken terecht waar hij nu nog woont. Je kon duidelijk zien hoeveel het hem nu nog deed dat dat prachtige park, tot de oorlog altijd vol met bloemen en watervallen, nu helemaal vervallen is.

Hij zei ook dat hij tot zijn twaalfde helemaal niet geweten had tot welk geloof hij behoorde net zoals andere kinderen. Toen werd dat dus in een keer belangrijk en werd je ingedeeld bij een groep. Er was geen sprake van een burgeroorlog, zo zei hij, want de mensen uit Mostar wilden helemaal niet tegen elkaar vechten. Ze lieten Serviers overkomen om namens de Orthodoxen (dus namens de Servische Bosniers) te vechten en Croaten namens de katholieken (dus namens de Kroatische Bosniers) de Moslims waren op zichzelf aangewezen en waren daarom ook minder sterk.
De jongeman vertelde met zoveel vuur met zijn kleine zoontje van nog geen jaar op zijn arm dat we zeker nog wel een tijdje aan hem zullen terugdenken. Voor ons heeft dit persoonlijke verhaal een menselijk gezicht gegeven aan de verhalen die we hebben gelezen.