Weer thuis, terugblik

Deel 2
De dagen op Aruba sluipen voorbij. Op maandag leek het nog heel lang te duren en toch is het dan plots tijd om de koffer weer te pakken. 
Maar intussen hebben we natuurlijk niet alleen op het terras achter ons huisje gezeten. Op maandag zouden Tzacor en Henk gaan duiken maar nadat ze een instructiefilm bekeken hadden bleek de prijs voor alleen een introductieduik toch wel erg hoog te zijn. Dus kregen de dames, die Oranjestad aan het onveilig maken waren, een sms-je om hen weer op te halen. Het shoppen had toen nog slechts voor ieder van ons de favourite parfum opgeleverd. Maar die hadden we dan wel tegen een heel aantrekkelijke prijs. 
Bij de duikschool gekomen bleken de heren op een terras te zitten dat Nikkie beach heet. Dat was wel heel toevallig omdat afgelopen najaar, in Marrakech, Tom ons nagenoeg iedere dag meldde dat we naar Nikkie Beach moesten ivm de daar aanwezige "schaarsgeklede" dames (volgens het boekje). Toen is het niet gelukt en nu zaten we er toch ineens. De schaarsgeklede dames waren daar overigens helaas niet! We gingen na een heerlijke lunch nog even terug naar de vuurtoren waar het zicht, nu met mooi weer, beter was. 
Op dinsdag zouden we gaan snorkelen, we vonden een strandje, namen een duik, er was maar beperkt zicht dus het snorkelen duurde niet zo lang maar we konden heerlijk lezen onder een boom. Later thuis snel omkleden want het zwempak leek te knellen.......ohoh....mijn rug helemaal rood en ik was toch echt uit de zon gebleven (dacht ik) even later bleek ook Tzacor behoorlijk te zijn verbrand en zelfs Henk zijn voeten hadden teveel zon gehad en waren voorzien van rode rondjes. Alleen Wendy, de lichtste van huidkleur onder ons had geen verbranding opgelopen. Gelukkig had zij een flinke fles Aloë Vera crème bij zich die we goed konden gebruiken. Liggen was niet echt lekker 's nachts maar uiteindelijk werd het gelukkig weer minder pijnlijk. Op de foto's hebben we later kunnen zien waar het mis gegaan is. 

Woensdag was het groot feest: Leonie bereikte de mooie leeftijd van 30 jaar en dat moest gevierd worden. Ze tracteerde haar 19 leerlingen op een uitje naar een ezelfarm. Ezels die op het eiland rondzwerven worden daar opgevangen. Er was er zelfs eentje die binnenkort 50 jaar zou worden. Wij gingen ook even kijken en helpen met het maken van foto's van alle kindjes op de ezel. Tzacor en Henk zetten de kindjes erop en Wendy maakte een foto terwijl Leonie de ezel vasthield. Daarna gingen we nog even langs bij de school om te zien hoe het er in de klas aan toe gaat. Gelukkig is de juf Leonie  de baas want dat is met 19 drukke kindjes wel nodig. Wij hebben vervolgens het zuiden van het eiland verkend, met name het nationaal park zijn we helemaal doorgereden en we waren erg blij met onze fourwheeldrive. We bezochten enkele grotten, aten ergens op een prachtige plek, mooi uitzicht en uit de zon (heel belangrijk vandaag) met een heerlijke bries. 's Avonds zijn we met z'n zessen uit gaan eten in Oranjestad. De ouders van Wendy en Leonie tracteerden vanwege de verjaardag van  Leonie. Frans en Jenny, heel hartelijk dank, we hebben een heerlijk stukje zalm gehad. 
Zo brak al weer de laatste dag op Aruba aan. Voor de laatste keer onder de koude douche (dat hopen we tenminste) nog gauw wat was doen met de machine nu het nog kon. De wind waaide die snel weer droog. Tzacor en Wendy brachten ons naar het vliegveld en zo zaten we een aantal uren later, na een tussenlanding in Panama, op Cuba. 
Normaal gesproken moet alles door de scanner als je het vliegtuig in gaat, in Cuba gaat alles door de scanner als je het vliegtuig uit komt. Eerst moet je nog wel 3 verschillende formulieren invullen en wordt er bij de douane een foto van je gemaakt. Na die controle is het wachten op de bagage en dat viel niet tegen, zowel de koffers als de fietsen waren er best snel. Daarna langs andere douaniers met je bagage. Of je nog wat aan te geven hebt. Als je dan in de ontvangsthal bent moet je eerst geld zien te wisselen. € 150 werden 203 CUC's de toeristen valuta van Cuba. Snel een taxi gevonden waar alles inpaste en toen naar ons hotel. Het is een bekend oud en statig hotel, Ingleterra, mooi centraal gelegen. We gingen nog even de straat op maar werden direct aangesproken of we ergens naar toe wilden, dat wilden we niet en we waren ook te moe voor gedoe dus na een kort wandelingetje keerden we terug naar de kamer.
Half 6 zat ik recht overeind in bed, het leek wel of ze honden aan het villen waren maar het bleek dat ze in een ruimte onder onze badkamer brooddeeg aan het mengen waren en even later kwam er een sterke broodgeur de kamer binnen. Dat is normaal gesproken wel lekker maar dit was een beetje tè! Verder hadden we helemaal geen daglicht in de kamer, zaten echt ingebouwd. Dan maar de stad in. We zaten inderdaad vlak bij het Capitool een geweldig groot overheidsgebouw dat er prachtig bij lag. In dit deel is veel gerestaureerd. We maakten een mooie wandeling, teveel om te vertellen. Wat opviel waren vooral twee dingen. Er zijn inderdaad heel erg veel van die oude Amerikaanse auto's, sommige prachtig opgeknapt sommige ook met stopverf opgelapt en gespoten in de meest bijzondere kleuren. Er is overal muziek, vaak zie je op terrasjes life bands optreden maar ook als je langs huizen komt waarvan de deur openstaat komt de muziek je tegemoet. 
Aan het einde van de middag namen we een fietstaxi, een hier heel veel voorkomend vervoersmiddel en zo lieten we ons voor 10 CUC (zeg maar € 8.00 ) naar een ander deel van de stad brengen waarbij toch wel enkele klimmetjes moesten worden genomen en wij de rug van onze "chauffeur" langzaam aan nat zagen worden. Wij konden niet passend  in CUC's betalen en als wisselgeld kregen we nu peso's. Dit is de munt waarmee de Cubaanse bevolking betaalt en de waarde is 1/24e van een CUC. We wandelen op eigen kracht terug en kochten op een klein lokaal marktje onze eerste cola met peso geld. Het was nog een lange wandeling en we kwamen met behoorlijk pijnlijke voeten terug bij ons hotel. 
Henk ging vervolgens de fietsen in elkaar zetten en ik de fietstassen pakken. Dat is altijd nog een heel gedoe, terwijl we toch wel moe waren van die dag sjouwen. 

Zaterdag fietsdag 1 Havana - Las Terrassas
De inspanningen van de vorige dag leidden er toe dat we nu zo vast sliepen dat we de broodmakers niet eens  hoorden en pas om kwart over 8 wakker werden. Dit terwijl we vroeg wilden vertrekken ivm de warmte. Kost ook altijd extra tijd zo'n eerste dag. Dozen en koffers moesten nog in bewaring gegeven worden. Inhoud van tassen is nog niet goed verdeeld, bevestigen gebeurd voor het eerst en dat is toch een paar keer uitproberen, anyway niet eerder dan half 11 gingen we op weg. De stad uit is ook altijd een heel gedoe maar we hadden een goed boekje dus het lukte toch om na een half uur de snelweg op te rijden....ja ja de snelweg! En die was direct een stuk rustiger dan de weg er naar toe en er is een extra strook voor bijzonder verkeer zoals fietsers, brommertjes, tractoren en we kwamen zelf paard en wagen TEGEN! 
Toen we van de snelweg afgingen was het tijd om te eten, brood met jam. Ik geloof niet dat ik ooit zo snel zoveel vliegen om mijn broodje jam heb zien afkomen. Je moest opletten tot je het broodje echt in je mond zat anders had je er zeker een vlieg bij! We stopten in het volgende dorpje nog even voor een cola en daar verkochten ze ook een soort tompoezen. Er stonden er echt tig klaar maar wel allemaal onder de vliegen. Daar hebben we dus maar vanaf gezien. 
We kregen een smallere weg waar meer te zien was, mooi uitzicht met steeds palmbomen. De weg werd op den duur wel steeds slechter en ineens reden we over een stuk waar net verse, dus nog natte, pek lag. Dat vindt een fietser niet fijn!! Het werd ook wat meer heuvelachtig maar wel te doen. In de namiddag sloeg de honger toe maar juist op dat moment zagen we bij een huis een bordje "spaghetti" hangen. We riepen en er verscheen een mevrouw. We bestelden twee borden. Er was geen terrasje, geen stoel dus dan maar op de grond zitten. Spaghetti was prima te eten en de kosten waren 10 peso in totaal. Dat is dus een halve CUC zeg maar € 0,40. 
Daarna nog 12 km naar de eindbestemming voor vandaag, een Casa Particulara vlak voor Las Terrazas. In dit geval is het een appartement boven een huis. Zowel de eigenaar als beide buren hebben varkens (nou ja, 1 of 2), dat komt ons qua lucht bekend voor. Maar we zien vanaf hier ook kippen, eenden, honden, kuikens en er moeten koeien zijn want er stonden melkkannen. Kortom boeren bedrijvigheid waarbij hè het gevoel krijgt het openluchtmuseum in werking te zien. Als je nu denkt dat dat ruim opgezette boerderijtjes zijn dan heb je het mis. De tuintjes zijn niet veel groter dan die van een starterswoning en daar staan dan ook nog gemiddeld 2 stalletjes/hokjes op. 
68,8 km gefietst

Zondag fietsdag 2 Las Terrassas - San Antonio de los Bayos
We wilden op tijd vertrekken en hadden daarom de wekker gezet. Alleen de wekker verzette zich zelf ook. Omdat jullie van winter- naar zomertijd gingen waren wij een uur te laat wakker! Het ontbijt bestond uit wat schijfjes fruit en droog brood met boter. Daar gaat een fietsers het natuurlijk niet mee redden. We hadden gelukkig nog wat jam meegenomen uit Havana dus die ging op het brood. 
Na een half uur fietsen kwamen we in Las Terrasas, een natuurpark waar vroeger een koffieplantage was die was aangelegd op een aantal terassen. Er ligt ook een meert in het park, met een restaurant goed voor een bakje koffie. Was gister de rit vooral vlak tot ligt glooiend. Nu kregen we toch wel wat serieuzere klimmen voor de kiezen zodat we al in de eerste 25 km langs de weg moesten stoppen om wat bij te eten. Dat was maar goed ook want even daarna kwamen er toch een paar steile stukken! Het is lang geleden dat ik heb moeten lopen maar nu was het dan toch weer eens zo ver. Zelfs bij het de fiets naar boven duwen moest ik om de 10 meter stilstaan en uithijgen. We kwamen uiteindelijk na 25 km aan in Soroa een echt toeristenoord met een waterval, een uitkijkpunt, een recreatiepark en een orchideeën kwekerij. Die hebben we bezocht maar weinig orchideeën. Wel een mooie tuin maar met heel veel geklim. We hebben ook nog een poging gewaagd om een uitkijkpunt te bereiken maar na 15 minuten klimmen bleek het nog een half uur verder te zijn. Dat was wat teveel van het goede. We hadden inmiddels al heel wat energie verbruikt. De volgende 56 km waren daarom een hele inspanning in de hete zon door een glooiend landschap, wel mooi! 
Henk kwam op een gegeven moment tot de ontdekking dat de bout van de crank (whatever that may be) los liep maar hij had niet de goede sleutel om die aan te draaien. In het volgende dorp dus gevraagd naar een fietsenmaker en wonder boven wonder werden we gestuurd naar het huisje van een oude smid. Die toverde direct diverse oude sleutels voor de dag en na wat uitproberen vonden ze de goede. Henk blij, man blij, bout aangedraaid. We vroegen hoe we hem konden betalen maar daar wilde hij absoluut niet van horen. Fluitend verdween hij weer achter zijn hek en wij: verder maar weer. Het was toch nog een heel eind met voortdurend klimmetjes, ik kwam echt total loss aan in San Antonio de los Banyos. Dus eerst maar even liggen in de fraaie hotelkamer met eindelijk warm water (voor het eerst sinds we uit Nederland vertrokken). 's Avonds heerlijk gegeten en op tijd naar bed. Werden we midden in de nacht nog verrast met een sms-je, met gelukkig goed nieuws in het kwadraat . 
81 km gefietst

Maandag fietsdag 3 San Antonio de los Banyos - Vinales
Op tijd op stap richting Vinales. Ik heb van ons Henry en Marjon voor mijn verjaardag een boekje gekregen met fietsroutes door Cuba. Voor deze trip konden we uit twee routes kiezen. Een moeilijke van 55 km of een minder moeilijke van 68 km. Na de trip van gisteren gekozen voor de eenvoudigere variant. Ik heb trouwens nog nooit eerder iets wat ik gekregen heb kapot gescheurd maar met veel pijn in het hart besloten we toch de bladzijden waarop de trip beschreven stond uit het boek te scheuren omdat ik dan die blaadjes in mijn stuurtas kan doen en aanwijzing voor aanwijzing kan opvolgen. We hadden een lekker ritje met heel regelmatig een stop voor cola of iets anders. We hadden vanmorgen broodjes ham gekocht en we hebben vandaag ouderwets koffie gezet onderweg en de broodjes op een pleintje opgegeten. We hadden al gelezen dat het venijn vandaag in de staart zou zitten en zo begonnen we aan een mooie klim met af en toe een stukje minder steil. Na een paar km klimmen allebei behoefte aan wat energie dus even pauze voor een paar repen. Daarna de rest vd klim afgemaakt en afgedaald tot in Vinales. Zitten we net op een terras uit te zweten worden we aangesproken door een Nederlands stel. Die waren ook aan het fietsen met een bijzondere tandem waarbij zij een ligfiets deel heeft en hij een zitdeel zodat ze beiden goed zien wat er voor hen gebeurd. Heel bijzonder. Zij zaten al in een goed casa dus ze namen ons mee en wij konden aan de andere kant van de straat onder gebracht worden. Prima plek, heerlijk eten en onze eerste Machito. Een mix van rum, limoensap en een blaadje mint, we moesten toegeven, fris en niet te sterk. 
Wat ons opgevallen is na 3 dagen, er zijn heel veel loslopende honden maar ze zijn niet agressief, het meeste vervoer gaat of per paard en wagen of met een aftandse oude fiets. 
Met Wim, de mannelijke helft van het tandemduo gingen we 's avonds nog een biertje drinken en natuurlijk was er weer live muziek en er werd een demonstratie Salsa dansen gegeven. 
68,3 km gefietst

Dinsdag 3e fietsdag Vinales - Caya Jutias
Een heerlijk begin van de dag, lekkere temperatuur en een mooi glooiend landschap. Er lagen diverse bijzondere heuvels, grote alleenstaande rotsen lijken het wel, prachtig. Na 20 km waren er mooie grotten maar we besloten ze niet te bezoeken omdat we niet te laat op onze eindbestemming wilden zijn. Vlak voor het dorp Pons kwamen we 3 fietsers tegen, oudere gasten, een Amerikaanse, een Nieuw Zeelander en een Canadees die elkaar ontmoet hadden op een fietsvakantie door Birma (ja natuurlijk...) zij adviseerden ons om in Pons suikerrietsap te drinken in een kraampje op de kruising. Voor we zover waren kwam Henk tot de ontdekking dat de bout van crank weer was losgelopen en verdwenen. Voorzichtig naar het dorp gereden en onder het genot van een glas sap (was inderdaad heerlijk) gevraagd wie kon helpen. Er staan altijd heel veel mensen te wachten op de grote kruising in ieder dorp. Veelal wachtend op passend vervoer. Daar stond iemand tussen die ons wel wilde helpen, hij woonde 200 meter verderop dus gingen we met hem mee, en er ging nog iemand mee die wat assisteerde. De man haalde eerst een soortgelijke bout uit zijn eigen fiets, die paste helaas niet. In een kistje met allerlei roestige onderdelen werd een passende bout gevonden maar wel met de verkeerde draad. Wat ik er van begrijp hebben ze die er wel in kunnen draaien maar als hij er nu weer uitloopt hebben we geen oplossing meer. Ook deze twee mannen wilden absoluut geen vergoeding voor hun inspanningen. 

Het tweede deel vd route was prachtig maar behoorlijk zwaar met diverse steile klimmetjes. De hoogte mag echt geen naam hebben hier maar de steilte en het feit dat je de ene na de andere klim krijgt in de namiddag hitte maakt het toch wel heftig. We kwamen uit de heuvels en moesten toen nog 14 km vlak richting het strand aan de noord kant van het eiland. Caya Jutias ligt als het ware op een punt in de Golf van Mexico. Het bleek een eindeloos vlakke weg maar aan het einde wachtte het paradijs in de vorm van een prachtig strand en een mooie strandtent. Het water was ook heerlijk. Echt helemaal zoals het hoort, zacht zand onder je voeten, langzaam aflopend, milde golven, echt zalig om daarin een tijdje te dobberen na een dag fietsen. De strandtent sloot om half 6 dus wij aten al om 5 en bestelden net voor de sluiting nog wat biertjes voor de avond. Na een half uur begonnen die al lauw te worden dus versneld opgedronken. Tegen zonsondergang kregen we zo'n wegwerptentje dat in een keer staat. Dat werd aan de rand van het strand gepland onder een lamp op 5 meter van de zee! Toen vertrokken ook de laatste daggasten en begonnen de muggen aan hun opmars. Snel dus lange broeken en jasjes aan maar toch nog de nodige steken  opgelopen. Om 8 uur was het donker en was er alleen nog een bewaker. De fietsen werden in de omkleedruimte vd strandtent neergezet en toen was er niets meer dan het geluid van de golven. Het was een heldere nacht en je kon de sterren goed zien. De hele nacht hebben we ook niet één vliegtuig zien of horen overkomen. Het was gewoon absolute rust. Na daar een tijdje van genoten te hebben besloten we te gaan slapen. Dat viel nog niet mee. 
We hadden luchtbedden gekregen maar die bleken geen luchtkamers te hebben. Dus lag je met je achterste op de grond en met je voeten omhoog. Zelfs met alleen het vliegengaas dicht was het in het tentje veel te warm. Na een uur of wat was Henk het zat en die verkaste naar buiten met zijn lakenzak. Ik heb het nog een half uur langer volgehouden maar kreeg het toch ook erg benauwd. Dus toen voor een nieuwe belevenis, luchtbed op een strandstoel, in de lakenzak, in mijn geval nog soort dekentje er over en slapen onder de sterren op enkele meters van de zee (beelden over een tsunami uit je hoofd zetten). Het was helemaal niet koud buiten, ook niet tegen de ochtend, hoogstens een beetje vochtig. Vanaf half 7 werd het licht, dat vond ik heel mooi, om de omgeving weer langzaam groter te zien worden. Helaas gingen toen ook de muggen weer in de aanval en door het laken heen maakten ze een slagveld van mijn voeten. 

Woensdag fietsdag 5 Caya Jutias - Pinar del Rio
Ontbijt bij de strandtent en om half 9 waren we weer onderweg, dezelfde 14 km terug. In het dorp brood gekocht en via een andere route met steile klimmen terug naar Pons. We stopten daar om te lunchen en zien toevallig de man die een dag eerder had geholpen de bout te vervangen. We konden hem laten weten dat de nieuwe bout nog steeds op zijn plek zat. We vervolgden onze weg richting Pinar del Rio, de hoofdstad van deze provincie. Gebrek aan slaap en de hitte maakten het tweede deel van deze trip bijzonder zwaar. De eerste 11 km waren we niet vooruit te branden (de zon daarentegen des te beter) dus in het volgende dorpje maar weer gestopt. We kochten een kola in een winkeltje en het was met stip de lekkerste kola ooit!!!
Ook dit was weer zo'n dorp waar de hele kruising vol zit met mensen die ergens op wachten. Er stond een karretje, soort ijscokar, maar hier kon je een gebakken ei bestellen.  In een tuintje liepen naast 8 geiten ook 7 biggen rond. De meesten waren zwart, sommige bruin. 
De moed bij elkaar rapend gingen we weer op pad voor de laatste 24km. Nu enkele langere klimmen en af en toe wat schaduw. De zon staat hier zo recht boven je dat er nauwelijks schaduw is de meeste tijd. Pinar del Rio ligt gelukkig in een dal dus het laatste stuk was vooral dalen. De stad zelf is groot en druk en het stinkt dan natuurlijk vanwege de uitlaatgassen.
We hadden een tip voor een casa gekregen van die andere fietsers, die zat vol maar we werden verwezen naar de zwager vd eigenaar. Die had een mooi pand, zowel van buiten als van binnen. Een badkamer met echt warm water. Heerlijk na zo'n afmattende dag. Ze zorgen ook voor het eten dus we zijn alleen voor een korte wandeling de deur nog uitgeweest. Hebben dus waarschijnlijk te weinig van Pinar gezien, het zei zo.
79 km gefietst

Donderdag bus trip van Pinar del Rio en Cienfuego
Na een heerlijk ontbijt met de eigenaar van ons casa naar het busstation. Kaartje gekocht, naar de wachthal gelopen, bus kwam net aanrijden, fietsen er in en daar gingen we dan, op weg naar de andere kant ban het land in een comfortabele bus.
In Havana maar een korte stop en zo stonden we aan het eind van de middag al op het busstation in Cienfuego waar we door de volgende casa eigenaar werden opgehaald. Deze jonge gast had in enkele maanden tijd een koloniaal pand heel goed opgeknapt. Ze hadden zeker 3 kamers en kort na ons arriveerden nog twee stellen. We keken naar een korte introductiefilm van de stad en gingen aan de wandel. Cienfuegos ligt aan een inham dus we liepen een stuk langs het water. We stopten bij een soort Cubaanse Mac Donalds maar daar zaten de meesten zwaar aan de rum en andere sterke drank in plaats van aan de Big Mac. 
Vervolgens liepen we naar het centrum met een prachtig plein. Veel mooie gebouwen die goed onderhouden of gerestaureerd waren. We gingen wat drinken en op het terras langs ons startte net een soort fitnessles op muziek. Ongeveer 15 dames stonde,n onderleiding van een jonge man, swingend hun oefeningen te doen. Ze hebben duidelijk soepeler heupen dan wij!
Ik had nog steeds veel last van de muggenbulten, opgelopen bij ons nachtelijk strandavontuur, dus toen ik in de nacht weer gezoem hoorde en een eerste steek voelde ben ik twee paar dikke sokken van Henk over elkaar aan gaan trekken en mijn Igopostjasje dat ik ondanks de warmte tot mijn nek dicht deed. Wonder boven wonder toch nog wat kunnen slapen en verder niet gestoken.

Vrijdag fietsdag 6 Cienfuegos - Trinidad
We vertrokken richting Trinidad, een mooie niet al te zware trip maar wel behoorlijk wat kilometers. Het was al vroeg weer warm. We zitten nu aan de onderkant van het eiland, aan de Caribische zee.
We wisten al dat de wind hier altijd dezelfde kant uit staat en dat we dus de hele dag een forse tegenwind zouden krijgen. Deze wind, de nabijheid van water en de zon zorgde er toch weer voor dan we ondanks goed smeren verbrandden. We zaten op een mooie weg die echt alles in zich had om van grote stad naar grote stad te gaan. We negeerden dus een signaal van de GPS om een kleinere zijweg in te slaan. Toen de GPS na 4 km nog steeds piepte maar eens gecheckt en ja hoor 4 km terug! Via een kleine weg verder, we meenden in de verte een fietser te zien en later kwamen we een Spanjaard tegen die vertelde dan voor ons inderdaad een andere Nederlander reed. Net voor de lunch haalden we hem in en we besloten samen te lunchen bij een leuke tent aan de kant van de weg. De andere fietser, ene Huib,  was ook op weg naar Trinidad dus in het tweede deel kwamen we hem nog een paar keer tegen. Wij kregen onze eerste lekke band en moesten direct de buitenband vervangen. De oorzaak was wellicht het feit dat hier honderden landcrabben proberen over te steken. Wij noemden het ook wel de PC Hoofdstraat, de Hoofdstraat van de Platte Crabben. Die crabben hebben heel scherpe scharen en het is onmogelijk ze allemaal te ontwijken. Kort voor Trinidad zagen we ook een heel aantal levende, tegen het einde van de dag komen ze tevoorschijn om richting zee te gaan. Ze lopen zijdelings en het zijn (in mijn ogen) rare enge beesten. Een wonder dat ik er later niet van gedroomd heb. 

We zagen dat Trinidad op een heuvel lag en moesten dus op het laatst nog een behoorlijke klim overwinnen maar wat eigenlijk erger was, de hele binnenstad is geplaveid met kasseien die behoorlijk ongelijk liggen. Omdat het ook nog klimt en daalt is het geen pretje daar te rijden. Met wat gedoe vonden we onze casa in het centrum en na een drankje bracht de eigenaar ons naar een internetcafé waar we ons eerste verhaaltje konden posten. Er is hier geen Wifi dus wat ik dagelijks schrijf kan ik niet plaatsen omdat ik het niet van de Ipad kan verzenden. 
Na het eten nog een uurtje of wat op een terras zitten luisteren naar live muziek, overal komen de klanken vandaan en dat geeft een gezellige sfeer. Trinidad is een toeristische stad met een bijzondere uitstraling, de stad inclusief zijn kasseien behoren tot het Unesco erfgoed. Wij blijven een dagje extra in deze buurt. 
96,5 km gefietst

Zaterdag fietsdag 7 rondje Trinidad 
Na het ontbijt zonder bagage vertrokken, dat scheelt toch echt wel een slok op een borrel. Richting Sancti Spiritus eerst een uitzichtpunt bezocht en daarna de Torre de Iznaga. Een toren met 136 tredes en 6 niveaus  die steeds smaller worden, met een prachtig uitzicht over de vallei. Daarna terug richting strand. 
Onderweg sloot er nog een jonge man bij ons aan op een racefiets met een Italiaans tenue aan. Hij vond het duidelijk leuk met ons op te fietsen.
Wat overigens erg opvalt hier op Cuba is dat heel veel dames, overal, met een paraplu lopen tegen de zon!. 
De weg naar het strand was wel saai maar we kwamen op een mooi zandstrand uit met heerlijke strandstoelen, even wat in zee geweest (was weer andere zee dus dat moest even) verder lekker even geslapen. Op de terugweg naar Trinidad weer zo'n weg vol met van die crabben. Het leek wel een computerspelletje maar dan met als kunst ze te ontwijken. Ze beginnen ineens een willekeurige kant uit te rennen en dat ook nog eens overdwars, als je dichtbij bent komen ze overeind en happen met hun scharen en daar moet jij dan op de fiets met een vaartje tussendoor zien te manouvreren.
In Trinidad hebben we voor wat energie nog even een stalletje aan gedaan en kochten we 4 glazen heerlijke vruchtendrank en 6 zelfgemaakt koekjes voor 20 peso's = 1 CUC = € 0,80. 

In de avond weer op twee plekken naar muziek wezen luisteren en kijken waarbij vooral een band met zo'n 10 tot 15 muzikanten en zangers en 6 dansers een prachtige show neerzetten met Afrikaanse muziek. Dan realiseer je je pas weer dat de Cubaanse bevolking voor een groot deel bestaat uit de nakomelingen van slaven. Cuba was in de tijd van de slavernij een soort overslag haven en er zijn ook de nodige mensen aan het werk gezet in de suikerrrietplantages. Verder is een deel van de bevolking nazaat van de oorspronkelijke bevolking terwijl er natuurlijk ook veel mensen een Spaanse achtergrond hebben. Een laatste bevolkingsgroep zijn de nakomelingen van de Fransen. Zij vallen op door hun blanke huid en blond haar en lijken hier eigenlijk niet te passen. De drie groepen met elk hun eigen kleur lijken hier echt volledig in elkaar te zijn gevloeid.
57 km gefietst

Zondag Trinidad - Santiago de Cuba
Carlos de eigenaar van de casa bracht ons 's morgens persoonlijk naar de bus die ons naar Santiago de Cuba zou brengen. 12 uur onderweg, het is een hele trip. We wisten de route van de bus niet anders hadden we tot Bayamo geboekt. Dat is dichter bij Trinidad en we wilden deze plaatst toch bezoeken in dit kaatste gedeelte. Nu moeten we dat stuk twee keer in de bus zitten. 
Prima trip verder, er wordt rustig gereden en regelmatig even gestopt. Helaas na een vroege lunchpauze geen tweede lange pauze dus we stapten wel wat hongerig uit. In de bus trouwens nog 3 Nederlanders, een jong stel en een vrouw alleen. Ze kwam uit Veldhoven en was met 2 vriendinnen in Cuba voor de salsamuziek, ze reisde nu alleen voor enkele dagen naar Santiago de Cuba. We werden met de taxi bij het busstation opgehaald maar ik wilde eerst de terugreis boeken (week later). Daar bleek ik 10 CUC te weinig voor te hebben en tot mijn verbazing schoot onze taxichauffeur die gelijk voor aan ons!! Daarna bracht hij ons naar de casa die Carlos al geregeld had.  Die casa van ene Sandra bleek bezet en wij werden weer naar een kennis van haar gebracht een straatje verder. Eten dan wel weer bij Sandra en zo pikt ieder zijn graantje mee. Ook bleven de fietsen bij Sandra. Volgende morgen moest ik eerst geld gaan wisselen, de taxichauffeur heeft met mij half Santiago rondgereden in zijn Oldsmobile uit 1957 maar uiteindelijk lukte het dan toch om met de creditkaart wat geld te bemachtigen. 

Maandag, 8e fietsdag
Iedereen betaald en toen vertrokken, naar onze zin eigenlijk weer veel te laat want we hadden een forse rit voor de boeg.  Ook het uitkomen van een stad als Santiago (2e stad na Havana) kost de nodige tijd. Het begon natuurlijk ook gelijk flink te klimmen dus we hadden er lang een hard hoofd in of het zou gaan lukken, zeker toen bleek dat we ergens 6 km hadden kunnen/moeten afsnijden wat we niet gezien hebben. Door de hitte was ons water snel op en er zat niets anders op dan in een dorpje te vragen om vers water. Dat komt daar uit de pomp maar was door enkele dames wel gekoeld en dat kregen wij dus. Ze wilden er geen vergoeding voor dus maar blij gemaakt met een stuk zeep. Eerste pauze na 32,5km ergens langs de weg deed wel goed. Tweede pauze was in een leuke stad waar we oa een heerlijk taartje aten. We hadden al besloten desnoods de rit niet af te maken en onderweg een plek te zoeken maar het ging allengs beter en dus wilden we toch ook de laatste 45 km doen. Kregen we natuurlijk onze tweede regenbui net vandaag maar behalve dat je er heel erg vuil van wordt is het wel verfrissend. 

We zagen ook de eerste Cubaanse treinen en dat blijft heel leuk, we konden ze met de fiets bijna bijhouden! 
Nog ergens langs de weg het laatste brood opgegeten en het pak vruchtensap opgemaakt en toen de finale. Wind in de rug, beetje dalend, geen moordende zon meer, ik denk dat we over de laatste 25km maar goed een uur gedaan hebben waarbij we topsnelheden van boven de 30 haalden. Bij het binnenkomen van Bayamo werden we binnen 1 km twee keer berispt door de politie, eerst reden we op een weg waar we kennelijk niet mochten rijden en even later reden we weer tegen het verkeer in. Maar meer dan een opgeheven vinger leverde het gelukkig niet op. Het werd inmiddels donker maar gelukkig was de casa snel gevonden.  Toen we gedoucht hadden en gegeten waren we echt te moe om nog iets meer te doen dan naar de wereldkaart te kijken die aan de wand van ons terras hing. Is wel jammer want Bayamo schijnt een erg leuke stad te zijn. 
130 km gefietst 

Dinsdag 9e fietsdag
Onze casa eigenaresse bleek ook psychologe te zijn en vertrok al vroeg richting haar werk. De kinderen, zoon en dochter, waren toen ook al richting school. Wij pakten ons boeltje en waren ook rond half 9 al weer op pad. We zaten meteen aan de goede weg. Nog gauw twee flessen water gescoord, dat kan hier alleen bij een CUC winkel. De route was zo goed als vlak en zo kwamen we al snel op een splitsing die niet op de kaart stond en ook niet in de beschrijving. Er bleek een directe weg van dat punt Naar Bartolomé Maso te gaan dat aan de voet van de heuvels ligt. Dat was de stad waar we naar toe wilden. We stopten even bij een leuk stadje onderweg en Henk bedacht om zijn haar te laten knippen. Hij kwam op het goede moment, niemand voor hem, terwijl er kort daarna 4 mensen zaten te wachten. Hij moest 5 peso afrekenen en rekende om dat dit ongeveer € 4 was. Nee, lieve schat het zijn Cubaanse Peso's dus je hebt ongeveer € 0,20 betaald!

De weg was niet overal goed maar het scheelde wel een boel kilometers en zo kwamen we rond half 12, met nog maar 45km op de teller, aan in Bartolomé Maso. Dit blijkt een stad te zijn die floreert rondom een suikerrietverwerkende fabriek, erg levendig en leuk. We zaten eerst een hele tijd op een bankje bij de kruising te kijken naar alle bedrijvigheid. Vlak bij ons zaten een aantal mannen te schaken op een schaakbord dat op een tafel was geschilderd. Later verkasten we naar het stadje zelf waar we weer eens spagetti aten voor 4 peso en gebak voor 1 peso. Alleen de cola kost dan 10 peso per stuk. 
We hadden ons al voorgenomen hier een slaapplek te vinden, na de inspanningen van gister, een dagje rustig aan. We wilden kijken of we een taxi konden vinden om mee de bergen in de gaan. Castro en de zijnen hebben zich in deze bergen in het verleden verborgen gehouden en er zijn nog diverse gedenktekens en een museum. We vroegen dus om een overnachtingsplaats en werden verderop gewezen, er werd iets gezegd van 2 km en iets over een Mirador (uitkijkpunt), de volgende wees ook die kant op en had het over 6 km, een meisje eveneens: 5 km. We waren inmiddels in de heuvels verzeild geraakt en de klimmen werden heftiger, dat was niet de bedoeling. Toen we 15 km verder in een dorp aankwamen zei men:  nee, hier is geen hotel je moet of echt de bergen in nog 20 km verder of terug naar Bartolomé Maso. Wij heftig de pest in, even vergaderd, nog verder was geen optie dus ....... terug. Weer in BM aangekomen bleek het super simpel, langs de grote weg waar we vanaf geslagen waren het dorp in, lag een uitkijkpunt met, inderdaad een prima hotel. Ach zo kom je nog eens ergens! 
Omdat het hotel op een uitkijkpunt ligt zitten we hier echt prachtig met zicht over de hele vallei. Biertje erbij, we voelen ons gelukkig.
73 km gefietst 

Woensdag 10e fietsdag Bartolomé Maso - Manzanillo
's morgens weer vanuit ons "huisje" naar het uitkijkpunt geklommen voor het ontbijt, daarna vertrokken voor de volgende etappe. Hoewel we eigenlijk prima hadden geslapen en ook goed ontbeten waren we vanaf het begin mie en dus niet vooruit te branden. We stopten de eerste keer al nog voor we het dorp uitwaren omdat er een aantal mensen aan het oefenen waren voor een muziekorkest, we nemen aan dat dat een serieus orkest is nu ze al vroeg in de morgen met een groot aantal bij elkaar waren. 
In het volgende dorp (15 km) weer gestopt voor wat drinken en een hele tijd op een bankje zitten kijken naar enorm veel bedrijvigheid op de kruising. Dat blijft zo leuk om te doen maar we zaten er ook half bij slapen af en toe. Dus de moed weer bij elkaar geraapt en verder richting Manzanillo. De weg was vlak dus eigenlijk zou het moeten gaan als een fluitje maar een off day is een off day en het fijne was in elk geval dat we hem op hetzelfde moment hadden. 
We hoefden ook maar weinig kilometers dus misschien dat dat het was. In elk geval was het gruwelijk benauwd en we waren Nog maar een half uur bij onze casa particulara of er viel een flinke bui regen. Later zagen we op de tv dat het de komende dagen met regelmaat en bui zou regenen maar dat de temeraturen rond de 33 zouden blijven. Na een verkwikkende douche een een leuk gesprek met de mevrouw van onze casa, een gepensioneerd arts die haar uiterste best deed ons van alles in half Spaans half Engels te vertellen. 
We reden de stad in met alleen de fietsen en genoten allereerst van een paar heerlijke "pizza's". Meer iets dat het midden houdt tussen een knapperige pannenkoek en een kleine pizza maar enorm lekker. Toen op het plein gekeken, er was een soort oploopje bij een grote publieke ruimte waar allemaal schaakborden stonden. Even later speelden ze daar het volkslied. Iedereen op het plein ging staan en bleef waar hij of zij was. Ik kwam net over het plein aanlopen en dacht..... ook maar even niet verroeren. 
Later nog even aan de zee gezeten. Om zeven uur gegeten bij de casa. Leuke spraakverwarring. Ze vroeg of we camaronie (fonetish geshreven) lusten. Wij vroegen of ze macaronie bedoelde. Ze tekende elleboogjes dus dat leek toch echt wel op macaronie maar na wat over en weer uitleggen bleken camaronie garnalen te zijn. Die zien er qua vorm ook zo uit ja, maar het is toch echt iets heel anders! Na het eten nog even buiten gezeten in de tuin en rond 9 lagen we erin, doodmoe van eigenlijk niks doen.
37,4 km gefietst 

Donderdag 11e fietsdag Manzanillo - Niquero
Gelukkig voelden we ons weer fit vanmorgen dus na een heerlijk ontbijt vertrokken we richting de volgende plek in deze ronde. Het is nog steeds vlak tot glooiend dus goed te doen. 
We waren ook lekker vroeg weg, voor het warm werd. Snel de stad uit en gekoerst richting Niquero dat overal goed aangegeven stond. Na een korte koffie pauze door naar Media Luna. In deze plaats heeft een van de groten van de Cubaanse revolutie gewoond, ene Celia Sanchez. We bezochten het huis waar ze gewoond heeft met haar familie en kregen een overtuigende rondleiding in het Spaans. Gelukkig hingen er veel foto's zodat we toch nog wel een beeld kregen van haar leven. Over Castro spreken ze als over "el commandante". Raul noemde ze gewoon bij naam.
Weer een hele tijd om zo'n kruispunt gezeten met wat lekkere broodjes kaas en verse koeken die ze daar los verkochten.
Daarna de laatste etappe naar Niquero. We kozen weer voor een hotel (weten ook niet of hier een casa particulara is) maar vinden het bijzonder dat een hotel goedkoper is dan een casa. De hotels zijn de laatste twee keer 22 CUC inclusief ontbijt terwijl een casa 25 CUC is en voor het ontbijt nog extra 3 pp erbij. 

Het was nog te vroeg om in het hotel te eten maar we had den al wel trek dus gingen we lekker de straat op om daar wat te eten. We kregen een adres mee van de receptie bij het hotel. Dat was super dichtbij, kostte echt geen drol, 2 biertjes waren duurder dan heel het diner en dan hadden we nog extra 3 side orders besteld,  maar het was dan ook echt niks. De bediening, 2 giebelende grieten,  waren onbekend met niet Spaans sprekende gasten. Ze hadden de tijd van hun leven met deze vreemde vogels. Ach, de grootste honger was over dus we maakten nog een rondje door het dorp en keerden toen netjes terug naar het hotel waar Henk het nog maar eens dunnetjes over deed.  We zitten nu in de streek waar Fidel en de zijnen in de vijftiger jaren aan land kwamen en dat is te zien aan allerlei borden een aanduidingen. Verder is er elke dag baseball op tv,  volkssport nummer één hier. We begrijpen dat er nu een soort playoffs zijn die de bevolking erg  bezig houdt. We waren ook in een peso winkeltje en daar is echt niks te krijgen. Ja, wat rijst, olijfolie en meel en wat spullen die bij ons zo in het Boerenbondsmuseum te plaatsen zijn. Het eten is ook weinig gevarieerd, in de basis kippepoot, stukje varkensvlees of vis met rijst, soms met bonen. Een salade is meestal niet veel meer dan een tomaat, wat komkommer en gesneden witte kool. Soms is wat patates frites te krijgen maar dat is nooit veel. Wel zij er vaak gebakken bananenschijfjes van nog niet rijpe bananen waardoor ze nog niet zoet zijn en eigenlijk de plek van de aardappel innemen. Nagerecht is er ook niet echt, soms een soort jam. 
83 km gefietst 

Vrijdag 12e fietsdag Niquero - Marea del Portillo
volgens de beschrijving zouden we 11 km terug moeten maar wij zijn niet zo van twee keer hetzelfde. Dus op de kaart gekeken en het leek mogelijk te zijn via een alternatieve route naar Pilon te gaan. We vroegen dus de weg naar een plaatsje tussen in"Ricardo". De weg was niet goed maar wel erg mooi, wat meer glooiend ipv het vlakke rechte stuk terug, er reed geen enkele auto, alleen af en toe paard en wagen en een enkele plaatselijke fietser. We kwamen langs heel afgelegen huisjes en het de begroeiing naast de weg nam toe en was heel groen. De weg werd op een gegeven moment echt onverhard en we moesten weer terug denken aan de ripio in Argentinië. We kwamen door een dalletje en dat was echt een knip, vol op de remmen, in verband met het slechte wegdek naar beneden en zo ongelofelijk steil weer naar boven met ook slechtwegdek dat het werkelijk weer een wonder was dat Henk fietsend boven kwam om vervolgens mij en mijn fiets 3 meter na de knip op te halen, verder was ik niet gekomen! Een eindje verder wilde Henk mij weer redden van een heftig blaffend hondje maar omdat ik mijn aandacht bij de hond had en hij wat kort draaide moest ik ineens remmen en ging tegen de vlakte. Niet hard want ik reed niet hard maar helaas wel mij bar-end (opzetstuk op het stuur waardoor je af en toe het stuur wat anders kunt vasthouden) kapot. We kwamen ergens langs een tentje en gingen kijken wat er te krijgen was. Yogurtdrink uit een plasticzak. Soja yogurt wel te verstaan, erg fris en lekker en dat voor 0,75 peso per glas (€ 0,03) Op een gegeven moment kwamen we weer op de weg uit die in het boekje stond en we waren dik tevreden want we vonden allebei dat we en hele mooie detour hadden gemaakt (we went where no tourist has ever been!) 

We kregen nog een aantal mooie klimmen over prachtig wegdek en een donkere wolk leverde niet meer dan wat spatjes op. Kortom van de voorspelde regen hebben wij niks gemerkt. Wel was het echt heel heet. We waren op tijd vertrokken en reden een tijd lang in de schaduw reden om het smeren nog even uit te stellen: Fout! Toen we uit de heuvels kwamen voelde ik mijn armen al branden. Nog snel de factor 60 opgedaan maar ja het kwaad was natuurlijk al geschied. 
We hielden uitgebreid pauze in Pilon, we vinden het echt leuk om gewoon ergens op een dorpsplein te zitten, zelf koffie te zetten en te kijken wat er allemaal voorbij komt. Nu we minder lange afstanden rijden hebben we ook de tijd om op het warmst van de dag in de schaduw te gaan zitten genieten. Staat er op korte afstand een Hermes bus met de aanduiding Lemelerveld. Dat is toch bijzonder, niet waar? We hadden eerder ook Hardinxveld-Giesendam al voorbij zien komen. Na de pauze waren we redelijk snel bij ons all inclusive hotel. Dat is dan ook weer bizar, voor € 48,- hadden we een prachtige kamer, al wat we konden eten en drinken, goed gezelschap van een aantal Canadezen en waren we ineens gewoon echt de toerist, ook wel weer even lekker. Een stel was in de tachtiger jaren gevlucht uit voormalig Tsjechisch-Slowakije, bijzonder om dit verhaal te horen. Een ander stel ging vandaag ook fietsen en was wat onzeker dus wilde allerlei informatie van ons. 
De wijn was goed en het gezelschap ook dus voor ons doen maakten we het bijzonder laat (net voor middernacht).
56 km gefietst 

Zaterdag 13e fietstocht Marea del Portillo - La Mula
Nog een heerlijk ontbijt genuttigd, afscheid genomen van de Slowaakse Canadezen en alles klaargemaakt voor vertrek. De fietsen stonden op ons balkon dus die konden we in de kamer optuigen. Nog even geld gewisseld bij het naastgelegen hotel. Is ook wel vermelding waard. Tot nu toe heb ik veelal euro's gewisseld en echt ieder briefje van € 50,- wordt van top tot teen, aan beide kanten, bekeken, ieder kreukeltje wordt rechtgestreken, en er wordt een paar keer met een nagel overheen gekrast om te zien of "de lak" er niet af gaat.
Vandaag heb ik wat geld opgenomen met de creditkaart maar die kreeg toen dezelfde behandeling inclusief het krabben met de nagel!
Na 15 km fietsen kwamen we de Canadezen die ook gingen fietsen tegen, zij waren al op de terugweg. Ze hadden racefietsen bij zich en waren op wat steile heuvels gestuit. Ik moest die ook op mijn kleinste verzet fietsen dus kan me voorstellen dat zij dat niet gered hebben. De omgeving was verder prachtig, op de hele route ongeveer 3 auto's gezien. We reden met aan de ene kant de rotsen en de andere kant de zee door een continu op en neer gaand landschap waarbij het wegdek soms heel goed en soms heel slecht was.

Pauze in een soort houten bushokje. Al snel kwam er iemand vragen of we koud water wilden. We drinken echter geen water uit de kraan hier dus bedankten we de man hartelijk en gaven hem onze lege flessen (zijn ze echt blij mee) en een flaconnetje doucheschuim voor mannen. Binnen no time verscheen de overbuurman, met kleinkinderen dus die ook maar een flacon en wat muntjes toegestopt. Tocht vervolgd over de prachtige route, geweldig om steeds die ruisende zee met prachtige kleuren aan je zijde te hebben. We bezochten even een informatiecentrum van waaruit wandeltochten in het gebergte georganiseerd worden. Van hieruit kun je dus een doorsteek maken richting Bartolomé Maso waar we eerder van de week waren. Je kunt hier de Turquino beklimmen, de hoogste berg van het land met 1.972m. 
Onderweg zijn verder helemaal geen plaatsen van enige omvang en dus ook geen CUC winkels wat wil zeggen geen water uit de fles. We eindigden bij La Mula, de enige mogelijke overnachtingsplaats in dit deel. We zijn daarmee van het ene uiterste in het andere gevallen. We hebben nu een soort bunker, geen wastafel, een douche die het bij aankomst niet deed en later alleen een pisstraaltje koud water gaf en waarin Henk  nog een kakkerlak heeft plat geslagen. Twee bedden en een oud kastje, dat is het wel zo'n beetje. Ook hier geen ramen maar alleen van die houten lamellen, dat kan nog wat worden met de muggen vanavond. Ach voor 10 CUC mag je ook niet veel verwachten. Het personeel op het kantoortje, twee jonge meiden, zou je ongeïnteresseerd kunnen noemen maar het kwam dicht bij onbeschoft. We werden eerst een hele tijd genegeerd en daarna werd iedere vraag met een diepe zucht en een chagrijnig gezicht beantwoord. Er is geen water te koop, ook geen cola of sinas (alleen bier en sterke drank) er was niks te eten te krijgen toen we aankwamen, wat reepjes tegen belachelijke prijzen en daarmee moesten we de tijd tot 7 uur zien te overbruggen. De mensen van het restaurantje zijn wel heel aardig en het kampje ligt direct aan het strand. Hebben dus samen over zee naar de ondergaande zon gekeken onder het genot van een heerlijk koud biertje. Tel je zegeningen! 
63 km gefietst 

Zondag 14e fietsdag La Mula - Baya Larga
Nou dat was wat, er was maar een uur of wat stroom dus toen hadden we ook geen ventilator meer en was het overal stikke donker. We hoorden buiten allerlei geluiden deels bleek dat een tak die in de wind bewoog en continu een kreunend geluid maakte. Er viel ook nog een paar keer iets op het dak waardoor het leek of er iemand op de deur klopte. Al met al een onrustig nachtje hoewel de bedden op zich prima sliepen. De vorige dag hadden ze aangegeven dat er geen brood zou zijn dus we waren aangenaam verrast toen er toch twee broodjes de man verschenen mooi in plastic ingepakt. De mensen van het restaurantje waren echt tof. 
Onze tocht van vandaag was weer geweldig, slecht wegdek maar de weg liep lekker, beetje glooiend, prima. We hebben nu zo'n 150km op dezelfde weg gereden en niet meer dan zo'n 20 auto's gezien. Onwaarschijnlijk. 
We reden bijna steeds naast de zee, het was echt prachtig. Er zou de eerste 40 km niets te krijgen zijn en dat klopte ook, alleen een of wat heel kleine dorpjes zonder winkeltjes. Na 40 km dus pauze in een stadje direct aan zee. We vonden een prachtig plekje onder de bomen aan het strand. Henk kookte water voor koffie maar kreeg helaas wat kokend water over zijn voet meteen koelen met een fles water en toen is hij een half uur in zee gaan staan. Het was behoorlijk verbrand, kwam vocht uit maar hij heeft er geen last meer van gehad, dat koelen in zee was dus een goed plan. 
In het laatste stuk van de tocht kwamen we nog iemand op de fiets tegen die ook aan een trektocht bezig was. Deze Engelsman van, denken we, rond de zeventig was net aan een trip van 4 weken begonnen. Wij hadden voor deze laatste nacht het hotel gekozen dat het dichtst bij Santiago de Cuba ligt. Weer een all inclusief dus we hebben weer een heerlijk ruime kamer met uitzicht op zee. Na een verkwikkende douche het park rondgewandeld en een Mochito gedronken. 's Avonds heerlijk gegeten, we lieten uien, paprika en champignons bakken met wat pasta en een bechamelsaus. Dat was echt weer ouderwets smullen. Glaasje wijn erbij, top. 
Aan het eind van de avond was er nog een show maar er zaten niet meer dan zo'n 20 mensen. Het is echt einde seizoen hier. Bleek ook meer een modeshow dan een muziek/dans optreden dus we hadden het gauw gezien. 

Maandag, 15e en laatste fietsdag Baya Largo - Santiago de Cuba
We besloten er een rustig begin van de dag van te maken dus namen we eerst een duik in het zwembad, daarna ontbijt. Vervolgens spullen gepakt om toen nog een stukje op onze weblog te zetten. Om 11 uur op ons gemakje vertrokken, wel met een beetje verdrietig gevoel dat dit het laatste ritje in deze vakantie was. We hadden 60 km voor de boeg en gingen direct goed van start. Na goed 1,5 uur zaten we al op 30 km aan de pauze bij een strandtent. We hadden nog een half brood vanuit het hotel kunnen meenemen, beleg was alleen de jam waarvan we steeds en pot bij ons hebben. Onderweg was verder niks te krijgen want er zijn geen dorpjes. Wel weer veel geiten langs de weg. Die zijn hier heel mooi uitgevoerd in diverse kleuren beige tot een heel warme tint mokka bruin. Op de pauzeplek was alleen ananassap te krijgen in een blikje, gelukkig wel lekker. Ook het laatste stuk inclusief een steil klimmetje ging vlot en zo reden we precies 4 uur, volgens planning weer het erf van Sandra op, de casa van waar we gestart waren. De GPS loodste ons probleemloos door de stad, met dank aan Gerrit! 
Bij Sandra konden we douchen waarna we even later fris Santiago introkken. Eerst een hapje. We streken neer in een gebakszaak, bestelden een taartje en zagen tot onze verwondering hoe ontzettend druk het was met allemaal mensen die wat kwamen haken terwijl er niet meer dan 4 soorten taart zijn. Je krijgt ze ook op een stuk karton, of je nu een gebakje besteld of een hele taart. Niks doos, niks plastic zak en zo zie je dus overal mensen met gebak open en bloot lopen. Geeft dus ook weer geen afval!
Het regende nog een buitje maar dat is met die hitte helemaal niet erg. We zagen weer wat van origine Nederlandse stadsbussen voorbij komen en liepen ook nog een stuk door een autovrije straat. 
Op een terras dronken we een Mochito en een Cuba Libre en kwamen zo op het idee om voor de trip terug (nachtelijke busreis van 14 uur) rum en cola mee te nemen. We aten nog een keer heerlijk bij Sandra terwijl de kat Figaro toekeek. Toen was onze taxichauffeur er al weer om ons naar het Viazul busstation  te brengen. Klokslag 10 uur begon onze lange reis terug naar Havana. 

De reis verliep voorspoedig en zo waren we rond de middag weer op de plek waar we onze tocht gestart waren. Na een pizzatje langs de weg gegeten te hebben fietsen we vanaf het busstation terug naar ons hotel Ingleterra. De gps bleek opnieuw een geweldig hulpmiddel.

Na het inchecken en een snelle dousche gingen we de stad weer in voor wat laatste wandelingen en inkopen. We moesten nog sigaren scoren. We vonden geen winkels die ze verkochten en werden doorverwezen naar een van de grotere hotels. Daar onden we inderdaad sigaren in alle soorten en maten. 
Moeilijk om daaruit een goede keuze te maken zeker als je voor anderen een sigaar zoekt. Ze zijn best prijzig en dan is het jammer als de sigaa letterlijk niet in de smaak valt. In de lobby van het hotel waar we de diagram vonden troffen we ook nog twee Nederlandse dames die voor een stedentrip in Havana waren. Het is een eindje vliegen voor een stedentrip maar dan heb je ook wat. 
Op een gegeven moment liepen we terug richting hotel en hoorden een bijzonder geluid op niet al te grote afstand. Henk dacht dat hè vuurwerk of zo was. Bleek een grote zijtak van een boom af te zijn gebroken. Echt alles en iedereen stond stil om te zien wat er gebeurde. Twee mensen die net onder de boom liepen hadden wat verwondingen en het was een behoorlijke ravage. De tak was echt zo rot als wat. 

In de avond hebben we ons laatste Cubaanse diner op het terras van ons hotel genuttigd en daar nog wat zitten drinken. Heerlijk buiten op een plek waar veel mensen voorbij komen. 
Later op de avond begonnen we met het weer inpakken van de fietsen en daarna naar bed want van slapen was in de bus maar bitter weinig gekomen. 

Woensdag 13 april
Onze laatste dag in Cuba begon met het verder pakken van onze spullen. Na het ontbijt de stad weer in, nog even genieten van het heerlijke weer. 
Om 12 uur waren we weer terug voor een laatste frisse dousche en om de kamer leeg te maken. De spullen konden tijdelijk opgeslagen worden bij de receptie. Net toen we weer wilden vertrekken zagen we de vrouw uit Veldhoven weer die bij ons in de bus naar Santiago had gezeten. Dat was wel bijzonder toevallig en terwijl we nog wat bijpraten over haar en onze reis bleken we ook nog wat dezelfde mensen te kennen. Op mijn eerste werkdag na terugkomst vertelde ik over onze trip en reageerde een collega die tijdelijk bij ons werkt dat zijn schoonmoeder ook net terug was uit Cuba maar die was gegaan voor de salsa muziek en dans.......... 
Ja echt, de mevrouw die wij al zo toevallig twee keer tegen kwamen is inderdaad zijn schoonmoeder.
De laatste uurtjes in Havanna scoorden we nog een lekkere cake om mee terug te nemen, we dronken nog een laatste Mochito en tegen vijf uur vertrokken we met de taxi naar het vliegveld. Nog een flesje rum gekocht van de laatste CUC's en daarmee kwamen we de nachtvlucht terug naar Nederland ook weer goed door. 

We kijken terug op een mooie reis waarbij vooral de verwondering over van alles en nog wat de boventoon voert. Cuba was voor ons een bijzonder land omdat het echt anders is. Er is nauwelijks luxe, weinig vervuiling door verpakkingsmateriaal, des te meer door de oude diesel auto's/trucks/bussen die echt zwarte walmen uitstoten. Mensen ogen niet ongelukkig en zijn bijzonder vriendelijk en welwillend. Onze gedachten over het opstarten van een zaakje of het invoeren van bepaalde artikelen lopen vast als je je realiseert dat je daartoe als individu geen mogelijkheden hebt. Ook lijkt de een het toch beter te hebben dan de ander en hoe zit dat dan? Van wie zijn de huizen en hoe wordt bepaald wie waar mag wonen? Kortom een vakantie die je ook na terugkomst nog wel even bezighoudt en die zorgt voor mooie herinneringen.